رشته مدیریت بازرگانی به مثابه یک علم جز رشته های جدید در جهان است و پایه گذار آن تیلور در مکتب کلاسیک بوده است. اما به عنوان رشته دانشگاهی و شروع تحصیل آن، رشته مدیریت بازرگانی از فرانسه و دانشگاه ESCP Europe فرانسه آغاز شده است.
رشته مدیریت بازرگانی جز قدیمی ترین گرایش های مدیریت است که از سال 1333 هجری با عقد قرارداد بین دانشگاه تهران و دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران شکل گرفت.
رشته مدیریت بازرگانی به دنبال آموزش و یادگیری چگونگی کنترل سود، سرمایه، هزینه، و استفاده بهینه از امکانات بهینه است و به دانشجویان وظایف اساسی سازمان های بازرگانی، مسائل مربوط به مدیریت شرکت های بازرگانی، جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به این مسائل، ارزیابی و تصمیم گیری و اجرا، آموخته می شود.
کارشناسان مدیریت بازرگانی می توانند کسب و کار خود را شروع کنند و به کارآفرینی مشغول شوند. همچنین مدیران بازرگانی می توانند به صورت پروژه ای و فریلنسری به ارائه مشاوره در زمینه کسب و کار در حوزه های تجاری و کارآفرینی بپردازند.
دوره کارشناسی مدیریت بازرگانی یک دوره 4 ساله است و هدف این رشته تربیت افرادی است که بتوانند در سازمان ها ، ادارات و موسسات دولتی و خصوصی ، در زمینه بازرگانی خدمت کنند. شناخت دقیق وظایف سازمان های بازرگانی و افزایش مهارت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به آن ها از وظایف دانش آموختگان این رشته می باشد.
مقایسه با مدیریت مالی
رشته مدیریت مالی رشته پرطرفدار است و همه شرکت های بازرگانی و تجاری برای برقراری ارتباط صحیح و تصمیم گیری ها به مدیران مالی نیاز دارند. در کل مدیران مالی سریعتر و راحت تر وارد بازار کار می شوند اما مدیران بازرگان بیشتر آنها را استخدام می کنند.
بازار کار و آینده شغلی
فارغ التحصیلان مدیریت بازرگانی می توانند در بخش های مختلف خصوصی و دولتی نظیر اداره امور تدارکات، اداره امور استخدامی و کارگزینی، اداره امور مالی، بازاریابی در سطوح مختلف از بازاریاب تا مدیر بازاریابی، مدیریت تبلیغات، دیجیتال مارکتینگ، بیمه ها و موسسات بانکی، حوزه های بازرگانی بین المللی، صادرات و واردات، بخش برند سازی شرکت ها، مراکز تحقیقات بازار شرکت ها، واحد فروش سازمان ها، و … مشغول به کار شوند.
البته باید در نظر بگیریم که بیشتر شرکت ها و اداره ها برای استخدام مدیران بازرگانی آزمون استخدامی می گیرند و رقابت سخت بوده و کسی که زمان بیشتری برای مطالعه بهتر و مهارت بیشتر داشته باشد سریعتر استخدام خواهد شد.
یکی دیگر از آپشن های این رشته است اینکه به صورت مستقل یک کسب و کار جدید و شخصی خود را راه بیاندازید.
در ایران دو چیز عامل ورود شما به بازارکار و کسب در آمد زیاد می شوید که به ترتیب پول و پارتی است. البته مهارت هم مهم است.
در جهان
در بیشتر کشور ها مدیریت بازرگانی وجود ندارد و به رسمیت شناخته نشده است اما در برخی کشور ها متقاضی های زیادی برای این رشته وجود دارد ، در ایران مدیریت بازرگانی در قالب یک رشته مستقل است اما در دیگر کشور ها بازرگانی که دو نوع بوده و از زیر مجموعه های مدیریت است و گرایش های زیادی دارند مثلاً ما مدیریت بازرگانی را در انگلسی به صورت Business Administration و Business Management اما این ها دو رشته متفاوت هستند و مدیریت بازرگانی ایران بیشتر مختلط و شبیه به Administration است.
وظایف فرد در رشته مدیریت بازرگانی
- نظارت بر اجرای صحیح و اثر بخش برنامه راهبردی
- نظارت بر انعقاد قرار دادهای خرید و فروش
- نظارت بر ترخیص اقلام خریداری شده
- انجام مطالعات بازاریابی و بازاریابی برای فروش محصولات
- برنامه ریزی برای پیدا کردن تامین کنند گان جدید و درجه بندی آن ها
- تدوین برنامه تولید بر اساس فروش فصلی و انجام تغییرات لازم روی آن
- ارسال برنامه تدوین شده برای مدیر عامل جهت تایید واجرا در واحد تولید
- پیگیری برنامه تولید برای پاسخگویی به مشتری و ارسال محصول نهایی برای مشتری
- تدوین برنامه خرید بر اساس برنامه فروش تایید شده توسط مدیر عامل
- پیگیری برنامه خرید و ارزیابی تامین کنندگان
- انجام کلیه کارها درباره مصالح شرکت
- ایجاد آرشیو ثبت کلیه اطلاعات خرید، فروش و …
- برنامه ریزی تبلیغات برای معرفی محصولات تولیدی شرکت یا محصولات جدید
- ارزیابی اثر بخشی تبلیغات و برنامه های بازاریابی
- برنامه ریزی برای آموزش کارشناسان در دوره های تخصصی
- ارزیابی رضایت مندی مشتریان و پاسخگویی آن ها
- ارائه خدمات به مشتریان ثابت و دارای گرید
رشته مدیریت بازرگانی با رشته‌های مدیریت روانشناسی، اقتصاد، تحصیل در رشته حسابداری، رشته مهندسی کامپیوتر، حقوق، بازاریابی و آمار مرتبط است؛ دلیل ارتباط رشته مدیریت بازرگانی با این رشته‌ها در ادامه توضیح داده می‌شود. از آنجا که یک مدیر بازرگانی باید با نحوه عقد قرارداد‌ها آشنایی داشته باشد و قوانین حقوق تجارت، حقوق بین‌الملل و حقوق بازرگانی را بداند، رشته مدیریت بازرگانی را مرتبط با تحصیل رشته حقوق می‌دانند.
پیشرفت در رشته مدیریت بازرگانی
تسلط نسبی بر زبان انگلیسی برای دانشجویان مدیریت بازرگانی ضروری است؛ چراکه آن ها در دوره کاری خود ممکن است با بسیاری از شرکت های تجاری خارجی مذاکره کنند. همچنین متقاضیان این رشته باید قدرت و توان ادراک، تجزیه و تحلیل مسائل تجاری داسته باشند و با مهارت های هفتگانه ICDL آشنایی لازم را داشته باشند.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ التحصیلان رشته مدیریت بازرگانی برای ادامه تحصیل می توانند به دو صورت اقدام کنند که عبارتند از؛
- فارغ التحصیلان رشته مدیریت بازرگانی در مقطع کارشناسی می توانند با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در گرایش های کارشناسی ارشد بازرگانی شامل بازاریابی، سیاستگذاری (استراتژیک) ، تحول سازمانی و بازرگانی بین الملل ادامه تحصیل دهند.
- همچنین دانش آموختگان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی می توانند در سایر گرایش های مدیریت در مقطع کارشناسی ارشد شامل بازاریابی جهانگردی، برنامه ریزی توسعه جهانگردی، مدیریت دولتی (همه گرایش ها)، مدیریت صنعتی (همه گرایش ها)، مدیریت فناوری اطلاعات (همه گرایش ها)، مدیریت تکنولوژی (همه گرایش ها)، مالی (همه گرایش ها)، کارآفرینی (همه گرایش ها)، مدیریت منابع انسانی (همه گرایش ها)، مدیریت حمل و نقل دریایی بین قاره ای، مدیریت بازرگانی دریایی، مدیریت اجرایی (با 2 گرایش)، مدیریت امور شهری، مدیریت کسب و کار (همه گرایش ها) ادامه تحصیل دهند.
برخی از دروس این رشته عبارتند از :
- حسابداری
- اقتصاد کلان
- روانشناسی کار
- آمار
- ریاضیات
- روش تحقیق در مدیریت
- سیاست پولی و مالی
طول تحصیل
لیسانس مدیریت بازرگانی دارای ۱۳۴ واحد درسی است، که به طور اختصار در عکس زیر توضیح داده شده است.
کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی (فوق‌لیسانس) مدیریت بازرگانی در گرایش‌های بازرگانی بین‌الملل، بازاریابی، مدیریت استراتژیک، تجارت الکترونیک و بازرگانی داخلی ارائه می‌شود. ارشد بازرگانی بین‌الملل در ۳۲ واحد ارائه‌شده است.
تحصیل در خارج
زبان تحصیل در کشورهای مختلف ، عوامل مختلفی در تعیین زبان تحصیل در یک کشور مورد توجه هستند. فرهنگ، زبان ملی کشور، میزان مهاجرت به یک کشور، میزان تبادل فرهنگی و علمی دانشگاه‌های یک کشور با سایر کشورها از این دسته عوامل هستند. اما مدیریت بازرگانی در بیشتر کشور ها به صورت زبان انگلیسی تدریس می شود.
دانشگاه های برتر مدیریت بازرگانی در جهان به ترتیب دانشگاه هاروارد ، آکسفورد ، استنفورد ، کمبریج .
دانشجویان نخبه رشته مدیریت بازرگانی بیش از سایر دانشجویان دغدغه اخذ بورسیه از دانشگاه‌های مطرح جهان را دارند؛ شاید علت آن این است که دانشجویان اگر بتوانند بورسیه تحصیلی اخذ نمایند و به برترین دانشگاه‌های جهان در رشته مدیریت بازرگانی ورود پیدا کنند؛ می‌توانند با بزرگترین رهبران سرمایه‌گذاران و کارآفرینان مطرح جهان آشنا شوند.
بسیاری از سرمایه گذاران و کارآفرینان مطرح جهان در دانشگاه‌های مطرح سمینارها و سخنرانی‌هایی را برگزار می‌نمایند که می‌توان از وجود آنها بیشترین بهره را برد. خوشبختانه امکان بورسیه شدن در رشته مدیریت بازرگانی وجود دارد اما اخذ بورسیه تحصیلی از دانشگاه‌های مطرح به این راحتی‌ها امکان پذیر نیست؛ برای اخذ بورسیه از دانشگاه‌های مطرح جهان باید شرایط لازم را داشته باشید که در اینجا به طور مختصر شرایط اخذ بورسیه توضیح داده می‌شود.
تسلط به زبان انگلیسی و مدرک زبان آیلتس با حداقل نمره شش و نیم یکی از شرایط پذیرش دانشگاه‌های مطرح است. داشتن معرفی نامه از سوی اساتید مطرح مدیریت بازرگانی جزو شرایط بسیاری از دانشگاه‌های جهان است. شرکت در همایش‌های بین‌المللی در حوزه مدیریت بازرگانی، ارسال مقاله به کنگره‌های ملی و بین‌المللی در حوزه مدیریت بازرگانی می‌تواند در روند اخذ پذیرش شما موثر واقع شود. دانشجویانی که قصد اخذ بورسیه تحصیلی دارند باید بسیار اکتیو و فعال بوده و از هر فرصتی برای تقویت رزومه علمی و عملی خود استفاده نمایند.
کشورهای متقاضی کار برای رشته مدیریت بازرگانی ، رشته مدیریت بازرگانی جزو رشته‌هایی است که بسیاری از کشورها آن را در لیست مشاغل مورد نیاز خود دارند. کشورهایی چون کانادا، آلمان، هلند و استرالیا مدیران بازرگانی موفق را به عنوان نیروی کار در کشور خود جذب می‌نمایند. مهاجرت کاری برای رشته مدیریت بازرگانی با توجه به شرایط کشورها متفاوت است.
نظرات :
زهرا نیکویی
بنده فارغ التحصیل کارشناسی ارشد این رشته هستم اما متاسفانه بازار کار خوبی در ایران وجود ندارد،
بیشتر همکلاسی های بنده الان بیکار هستند، اگر قصد ورود به این رشته را دارید باید این سه چیز را داشته باشید پول ، پارتی و قصد مهاجرت.
اگر پول دار باشید قطعاً موفق خواهید شد چون می توانید سرمایه گذاری کنید و کسب و کار های مورد علاقه خود را تاسیس کنید،
دومین چیز داشتن پارتی (در ایران) برای اینکه بتونید سریع وارد بازار کار شوید و درآمد کسب کنید باید یک نفوذی در سیستم بالا تر داشته باشید.
سومین چیز به قصد مهاجرت وارد این رشته بشید که که بتونید برای ادامه تحصیل یا استخدام به خارج برید که شرایطش هزاران مرتبه بهتر از ماندن در ایران است.
